داشتم خاطرات دوره دانشجویی را مرور می‌کردم و برای اینکه مطمئن شوم ویکی‌پدیا را هم چک کردم. در کشور سوییس به سه طریق می‌شود از طریق رفراندوم به آرای عمومی مراجعه کرد.
اول اینکه برای پیشنهاد وضع یک قانون جدید، اگر شهروندان بتوانند برای آن موضوع ۱۰۰ هزار امضا جمع‌آوری کنند، پیشنهاد آن قانون از طریق رفراندوم به رای گذاشته می‌شود. در روش دوم، برای تغییر یا اصلاح قوانین موجود، اگر ۵۰ هزار امضا جمع شود، آن موضوع به رای عمومی گذاشته می‌شود. همچنین برای مسایل اساسی‌تر، مانند تغییر قانون اساسی، پیوستن به سازمان‌های جهانی و مانند آن، «باید» از طریق برگزاری رفراندوم به آرای عمومی مراجعه کرد. در سال میلادی قبلی (سال ۲۰۲۲) سه بار در تاریخ‌های ۱۳ فوریه، ۱۵ می و ۲۵ سپتامبر رفراندوم برگزار شده است و در هربار برگزاری چندین مورد به رای گذاشته شده است. شاید برای‌تان جالب باشد برای اینکه تنوع موضوعات را ببینید، نگاهی به ویکی‌پدیا بیاندازید.
با توجه به جمعیت این کشور که عددی به بین ۸ تا ۹ میلیون نفر است، اگر بخواهیم درکی از شرایط برگزاری رفراندوم به نسبت کل جمعیت داشته باشیم، و با در نظر گرفتن جمعیت ایران، مثلا اگر شما یک میلیون امضا جمع کنید، می‌توانید یک قانون جدید را به رای عمومی بگذارید. یا برای تغییر قوانین موجود، ۵۰۰ هزار امضا برای برگزاری رفراندوم کافی خواهد بود. به عنوان مثال، در مورد طرح صیانت که مدتی قبل مطرح شده بود، در ایران بیش از یک میلیون امضا در مخالفت آن در سایت کارزار جمع شد. اگر ایران سوییس بود، برای چنین طرحی به آرای عمومی مراجعه می‌شد و برای خاتمه دادن به ماجرا رفراندوم برگزار می‌شد!