سطوح متعدد آگاهی

… من به نسبی بودن ارزش فرهنگ‌ها معتقد نیستم، به این که همه‌ی فرهنگ‌ها معادل یکدیگرند از آن هم کمتر معتقدم و به ادعای اغلب توخالی و بی‌مایه‌ی هواداران افراطی و آشتی‌ناپذیر چندگانگی فرهنگی نیز به همان اندازه بی اعتقادم. من معتقد به وجود تعدد سطوح آگاهیم (از بدوی‌ترین آگاهی‌ها تا مدرن‌ترین آنها). این آگاهی‌ها نه در سطح واحدی قرار دارند و نه وجودشان یکسان است. این گفته بدان معنا نیست که بعضی از آنها «بهتر» از دیگران‌اند، منظورم صرفا آن است که این سطوح هر یک در زمینه‌هایی خاص درست و استوارند؛ که بین آنها شکاف، جداییِ تاریخی و گسستِ معرفتی وجود دارد.

[ افسون‌زدگی جدید، هویت چهل‌تکه و تفکر سیار*: ص ۳۰ ]

*: داریوش شایگان، ترجمه فاطمه ولیانی