چند وقت پیش هفتهنامه «تجارت فردا» (شماره ۳۶، ۲۴ فروردین ۹۲) مصاحبهای را از دکتر نیلی، دکتر جبلعاملی و … با رابرت لوکاس اقتصاددان مشهور دانشگاه شیکاگو و برندهی جایزهی نوبل چاپ کرد که خواندنش خالی از لطف نیست. من یک پاراگراف از این مصاحبه را که دکتر لوکاس توصیه به آزادسازی در اقتصاد میکند، اینجا میآورم:
نیلی: … اگر بخواهیم از توضیحات شما استفاده کنیم، آیا توصیهی ویژهای برای سیاستگذاران ایرانی به منظور افزایش رشد اقتصادی دارید؟
لوکاس: من خیلی در مورد اقتصاد ایران نمیدانم. عنصر کلیدی و مهمی که باید به آن اشاره کنم، آزادی اقتصادی است. مردم باید برای شروع ایدههایشان آزادی داشته باشند. بنابراین باید آنها را به سمت بهترین راه ممکن که بهترین کارکرد را دارد، ترغیب کرد. این همان چیزی است که در چین شروع شده است. این موضوع در کره جنوبی نیز رخ داده ولی در کره شمالی خیر. منظور من این است که آزادیِ بیشتر منجر به وضعیت بهتر برای توسعه اقتصادی میشود. البته برای افزایش رشد اقتصادی به چیزی بیشتر از آزادی نیاز است ولی در عین حال، آزادی عنصر کلیدی محسوب میشود. عامل دوم که به سرعت باید رخ دهد، بحث تحصیلات است. ایران باید نیروی کاری تحصیل کرده داشته باشد. اینها دو عنصر اصلی هستند. پدید آوردن چنین شرایطی سخت نیست. ولی در نهایت شما به این سمت خواهید رفت که اجازه رخ دادن چنین چیزی را بدهید. منظور من این است که دستیابی به آزادی اقتصادی یک ضرورت است و حتی اگر موانع زیادی هم وجود داشته باشد، در نهایت اقتصاد به سمت آزادی بیشتر میرود.