زبان گویای آمار

۲۵ فروردین امسال دکتر «مسعود نیلی» مهمان سی و ششمین برنامه‌ی «پایش» بود که دوشنبه‌ها از شبکه‌ی یک سیما پخش می‌شود. در این برنامه دکتر نیلی پرزنتیشنی را در مورد وضعیت کنونی اقتصاد ایران و مقایسه‌اش با وضعیت سال‌های قبل، ارائه کرد. در ابتدا ایشون به ۹ مورد از «مهم‌ترین مسایل اقتصادی پیش روی دولت آینده» اشاره کرد که عبارت بودند از: ۱-وضعیت بازار ارز، ۲- یارانه‌ها و اصلاح قیمت انرژی، ۳- بودجه، ۴- نظام تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی، ۵- شیوه اداره بنگاه‌های اقتصادی، ۶- محیط زیست و تنگناهای طبیعی، ۷-تعامل با دنیا، ۸-تورم و ۹-اشتغال.

در ادامه‌ی برنامه دکتر نیلی به صورت جزئی‌تری در مورد اشتغال به عنوان مهمترین چالش پیش رو و همینطور نشانه‌ای برای ارزیابی عملکرد صحیح در سایر بخش‌ها، به ارائه آمارهایی پرداخت. من توصیه می‌کنم حوصله کنید و نگاهی به کل پرزنتیشن بیاندازید. من دو موردِ «متوسط افزایش سالانه شاغلین کل کشور» و «درآمدهای ارزی سالانه حاصل از صادرات کالا و خدمات» را در دو جدول زیر آورده‌ام.

با بررسی این دو جدول به واقعیت عجیب و البته بسیار دردناکی پی می‌بریم که با وجود اینکه بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ درآمد ارزی کشور به طور متوسط سالانه ۲ تا ۳ برابر بیشتر از درآمد سال‌های پیش از آن بوده، ولی میزان اشتغال ایجاد شده بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ خیلی ناچیز (عملا صفر) بوده است! به قول دکتر نیلی ما با یک پدیده‌ی عجیب و نادر در اقتصاد مواجهیم: رشد اقتصادی بدون افزایش اشتغال! (اگر به طور دقیق‌تر به آمارها نگاه کنیم متوجه می‌شویم که در این مدت تعداد زنان شاغل کاهش داشته است!) (البته بد نیست اشاره کنم که گویا رشد اقتصادی سال ۹۱ چیزی در حدود صفر اعلام شده و در مورد سال ۹۲ پیش‌بینی می‌شه که حتی این عدد منفی بشه!)

پی‌نوشت: در برنامه‌ی بعدیِ پایش مجری برنامه گفت که در مورد مرجع این آمارها از ما سوال شده و گفته شده که این آمارها غیر واقعی هستند. با پرسش از دکتر نیلی در این مورد ایشان پاسخ داده‌اند که مرجع این آمار اطلاعات منتشر شده توسط سازمان آمار کشور است!

پی‌نوشت: این هم نکته‌ی جالبی‌ست که چنین برنامه‌ای همزمان با برنامه‌ی «نود» پخش می‌شود!